Imihigo ya mwarimu ni nk’amasezerano cyangwa ibikorwa umwarimu yiyemeza kuzageraho mu gihe cy’umwaka wose w’amashuri akabimurikira umukoresha we nawe akazagenzura ko bimwe mwarimu yiyemeje yabigezeho koko, maze akamuha amanota ashingiye ku bipimo runaka.
Wasangaga buri karere kagira imihigo gasaba abarimu bagakoramo ko bagenderaho, bigatuma abarimu mu gihugu batagira imihigo isa. Ibi rero Minisiteri y’uburezi yarabikemuye itegura imihigo isa abarimu bose bazajya bagenderaho n’uburyo izajya ipimwamo maze bagahabwa amanota y’imihigo ari nayo agena ingano y’agahimbazamusyi bahabwa.
Ni imihigo iteguye ntabwo umwarimu azongera kuvunika ayitegura azajya asinya gusa.
Muri iyi nkuru Umurunga ugiye kubagezaho ubusesenguzi muri iyi mihigo mishya y’abarimu.
I.A. School Details (Amakuru y’ishuri)
.District (Akarere)
.Sector (Umurenge)
.Academic Year (Umwaka w’amashuri)
.School Name (Izina ry’ishuri)
.School Code (Kode y’ishuri)
I.B. Teacher Details (Amakuru ku mwarimu)
.Family name (Izina ry’umuryango)
.First name (Izina ribanza)
.Date of Birth (Itariki y’amavuko)
.Sex (Igitsina)
.National ID number (Nimero y’indangamuntu)
.SDMS Staff Code (Kode y’umukozi mu rwego rwa SDMS – School Data Management System)
.TMIS Staff Code (Kode y’umukozi mu rwego rwa TMIS – Teacher Management Information System)
Aha SDMS Staff Code na TMIS Staff Code ni kode zitandukanye ntabwo zisa.
SDMS STAFF CODE
Ni imibare 11 iranga umukozi muri SDMS igatangirwa na kode y’ishuri igizwe n’imibare 6, hagakurikiraho imibare 2 iranga umwaka watangiriyeho akazi cyangwa wandikiwemo muri SDMS. Urugero niba waranditswe muri 2018 uhabwa umubare (18), niba waranditswe 2021 ugahabwa (21). Nyuma hasoza imibare 3 igaragaza umwanya wanditsweho muri uwo mwaka, ese wanditswe uri uwa kangahe? Urugero niba waranditswe uri uwa uri uwa mbere uhabwa 001 niba waranditswe uri uwa cumi na gatanu ugahabwa 015. Iyi mibare iyo uyiteranyije yose iba cumi n’umwe ikarema ikitwa SDMS staff code.
Hanyuma iyi mibare 6 igize kode y’ishuri igizwe n’imibare 2 ibanza ihagarariye akarere, 2 ikurikiyeho ihagarariye umurenge, indi 2 igahagararira ikigo. Bivuze ko ibigo bihuriye mu karere kamwe n’umurenge umwe bihuza imibare 4 ya mbere.
TMIS STAFF CODE
Iyi ni nimero iranga umukozi cyangwa umwarimu mu bijyanye n’imicungire ye, buri mwarimu agira nimero imuranga ku giti ke! Iyi nimero iboneka muri TMIS hejuru kuri profile y’umuntu ndetse iyi nimero izwi no ku izina rya “Employee ID”.
Ibyo umwarimu ategerejweho mu mikorere ye (Performance expected from teacher).
Hazajya hapimwa imikorere y’umwarimu hakoreshejwe ibintu 5 bita 5 Ps: Presence (Kuba ahari/Ubwitabire), Preparation (Kwitegura no Gutegura), Pedagogy (Uburyo bwo kwigisha), Participation in CAMIS (Gukoresha sisitemu ya CAMIS), na Pupil Learning Outcomes (umusaruro uva mu myigire y’abanyeshuri).
1. Presence (Kuba ahari/Ubwitabire)
Umwarimu agomba kuba ahari kandi akagera ku ishuri ku gihe. Agomba kandi kugaragaza ubwitabire bw’abanyeshuri by’umwihariko binyuze muri sisiteme ya Berulo.
Abayobozi b’amashuri (Head Teachers) bazajya bandika buri munsi niba umwarimu ari ku kazi, bagenzura abitabiriye n’abatabonetse. Umwarimu wasibye nta ruhushya afatwa nk’udahari.
2. Preparation (Kwitegura no gutegura)
Umwarimu agomba kuba yiteguye gukora akazi gutegura ibidanago byose no kubikoresha buri gihe by’umwihariko umuteguro w’isomo (lesson plan).
Buri cyumweru hazajya habaho kugenzura ku buryo butunguranye kugira ngo hamenyekane niba umwarimu akoresha lesson plans.
3. Pedagogy (Uburyo bwo kwigisha)
Mu masomo umwarimu yigisha hazarebwa niba:
. Ibyo yigisha bifite intego(lesson objectives)
. Atanga neza ibikubiye mu masomo
. Amenya urwego abanyeshuri bariho kandi akoreshe uburyo bwo kubasuzuma. Umwarimu agomba kuba aha abanyeshuri amasuzuma, imikoro, n’imyitozo bihagije kandi akabakosora akanatanga ubujyanama ngarukirane(feedback)
. Abanyeshuri bisanga mu masomo (student engagement)
. Hari umuco mwiza mu ishuri n’ubwumvane hagati ya mwarimu n’abanyeshuri(classroom management)
.Atanga ubufasha ku bana basigaye inyuma (remedial instructions)
Umuyobozi w’ishuri cyangwa ushinzwe amasomo azajya agenzura buri mwarimu nibura rimwe mu gihembwe, yandike uko byagenze.
Participation in CAMIS (Gukoresha sisitemu ya CAMIS)
Umwarimu agomba gushyira mu buryo bwa CAMIS amanota y’abanyeshuri ku mpera z’igihembwe n’umwaka.
Abarezi bazajya barangiza neza kandi ku gihe gutanga amanota y’abana muri CAMIS, bakoresheje amakuru yo muri SDMS.
Pupil Learning Outcomes (Umusaruro uturuka mu banyeshuri)
Abanyeshuri bigishwa bagomba kugaragaza urwego rwiza mu manota n’imitsindire yabo.
Hazarebwa amanota y’abanyeshuri mu bipimo by’igihembwe cya gatatu (Term 3 Comprehensive Assessment) by’umwaka wabanje, hanyuma bagereranye n’uko abo banyeshuri biga icyo gihe bakoze.
Umwarimu n’abayobozi biyemeza ko ibi bizakurikizwa. Umwarimu asinya ko yiyemeje gukora ibi bikorwa, hanyuma abayobozi babiri nabo bagasinya:
Uwa mbere: umuyobozi w’ishuri (School Leader/Headteacher)
Uwa kabiri: umugenzuzi w’uburezi wo ku rwego rw’akarere/umurenge (Sector Education Inspector)
Ni byiza ko umwarimu asinya iyi mihigo yabanje kuyisoma akaba azi neza ibyo asinyiye n’ibishobora kuzamugonga mu gihe atatunganyije neza ibikubiye muri iyi mihigo.

1 Comment
Berulo na SEMIS bihuriyehe