Mu buzima busanzwe abarimu bakunze guhura n’ikibazo cyo kubazwa n’abanyeshuri ikibazo ariko mwarimu ubwe atagifiteho amakuru ahagije cyangwa atakizi. Muri iyi nkuru Umurunga wagiriye inama mwarimu uko yabyitwaramo ndetse n’amakosa yakwirinda gukora mu gihe ahuye n’iki kibazo.
Iyo uri umwarimu mu ishuri, umunyeshuri akakubaza ikibazo ukabona ntiwizeye neza igisubizo, uko witwara bigaragaza ubwenge, ubupfura, n’ubunyamwuga byawe. Dore uko wakwitwara neza muri icyo gihe:
1. Ntukihutire gusubiza nabi cyangwa guhimba igisubizo.
Ni byiza kwemera uti: “Icyo kibazo ni cyiza cyane, reka nanjye mbisuzume neza kugira ngo nguhe igisubizo nyacyo.” Ibi bituma abanyeshuri bakubaha kurushaho kuko babona ko ukunda ukuri.
2. Shimira umunyeshuri ku kibazo cyiza abajije.
Urugero: “Ni ikibazo cyiza cyane, gishobora kudufasha kwagura ubumenyi bwacu.” Ibi bitera abandi banyeshuri kugira amatsiko no gutinyuka kubaza.
3. Wandike icyo kibazo kugira ngo uze kucyigaho.
Ushobora kuvuga uti: “Reka nkyandike, ejo tuzakiganiraho hamwe nyuma yo kugisesengura.” Ibi bigaragaza ko uha agaciro ibyo abanyeshuri batekereza.
4. Shaka igisubizo nyuma y’amasomo.
Wifashisha ibitabo, internet, cyangwa ubundi bufasha (nka bagenzi bawe b’abarimu). Ubundi ukagaruka ku banyeshuri uti: “Ejo nababwiye ko nzareba icyo kibazo; dore uko bimeze.” Ibi byubaka icyizere hagati yawe n’abanyeshuri.
5. Jya ukoresha icyo kibazo nk’inyigisho.
Wabwira abanyeshuri uti: “Mumenye ko n’umwarimu akomeza kwiga; kwiga ntibihagarara.” Ibi bituma nabo bumva ko kuba umuntu atazi ikintu atari ikibazo, ahubwo ari inzira yo kwiga.
Umwanzuro:
Kwemera ko hari ibyo utazi ntibigabanya agaciro kawe nk’umwarimu — ahubwo bigaragaza ko uri umuntu w’umunyakuri kandi ukunda kumenya.
Iyo umwarimu ahuye n’ikibazo atazi, hari amakosa akomeye akunda gukorwa ashobora gusenya icyizere abanyeshuri bamufitiye cyangwa kubangamira imyigire yabo. Dore amwe muri ayo makosa:
1. Guhimba igisubizo cyangwa kuvuga ibinyoma
Umwarimu ashobora kwiyumvisha ko kugaragaza ko atazi igisubizo byamutesha agaciro, maze agahitamo kuvuga ibintu bidafite ishingiro.
Ingaruka: Abanyeshuri bashobora kumenya ukuri nyuma, bigatuma batongera kumwizera, cyangwa bakiga amakosa nk’aho ari ukuri.
Icyiza: kwemera ko utazi, ukavuga ko uzabisesengura mbere yo gusubiza.
2. Gucisha bugufi umunyeshuri wabajije
Hari abarimu bagira isoni cyangwa bakumva batewe isoni n’uko batamenye igisubizo, bagahita babwira nabi umunyeshuri: “Ibyo nta shingiro bifite, ntukabaze ibyo utazi.”
Ingaruka: bitera abanyeshuri gutinya kubaza, bikagabanya uruhare rwabo mu masomo.
Icyiza: gushimira umunyeshuri ku kibazo, kuko buri kibazo ni inzira yo kwiga.
3. Kwirengagiza ikibazo
Hari abarimu bafata ikibazo nk’aho ntacyo kivuze bakakirengagiza ntibagihe agaciro.
Ingaruka: abanyeshuri bumva ko ibyo bibaza bititabwaho, kandi bashobora no kubura inyota yo kwiga.
Icyiza: kugaragaza ko wabumvise kandi uzagaruka ku gisubizo cyacyo.
4. Kutagaruka ku kibazo nyuma yo gushaka igisubizo
Umwarimu ashobora kuvuga ngo “nzareba igisubizo” ariko ntazongere kukigarukaho.
Ingaruka: bituma abanyeshuri bumva ko atabitayeho, kandi bigaragaza kudakomeza umurongo w’ubushishozi.
Icyiza: jya wibuka kugaruka ku kibazo igihe cyose wasezeranyije ko uzagishakira igisubizo.
5. Kwigira nyiri ukuri buri gihe
Umwarimu utemera ko hari icyo atazi atanga ishusho y’uko kwiga biva gusa ku mwarimu, si ku munyeshuri.
Ingaruka: abanyeshuri ntibamenya ko kwiga ari urugendo ruhoraho kandi ko buri wese ashobora kwiyungura ubumenyi.
Icyiza: kwigisha ko n’umwarimu akomeza kwiga buri munsi.
Mu magambo make,umwarimu w’umunyamwuga ahora ari uwigenga, ukunda ukuri, uha agaciro abanyeshuri n’ibitekerezo byabo.
Kwemera ko hari ibyo utazi ni isomo ry’ingenzi ku banyeshuri bose.
1 Comment
Ni byiza cyane uyu niwe mwarimu akaba n’ umubyeyi